Tổ Tiên - Kính dâng dòng họ Trịnh

TỔ TIÊN

                                                                    Kính dâng dòng họ Trịnh

                     Con bàng hoàng xúc động

                     Khi nhận ra

                     Tổ tiên mình không là họ Nguyễn

                     Nguyễn Đăng quốc tính vua phong ⁽¹⁾

                     Khoé mắt dâng lên ngấn lệ

                     Lần đầu tiên biết đến cội nguồn

                     Những người con họ Trịnh kiên cường

                     Khí phách hiên ngang tận trung với nước

                     Một thời vua Lê chúa Nguyễn quý yêu

                     Một thời hiển hách vẻ vang dòng tộc

                    

                     Năm trăm năm trước

                     Quan Thượng thư Binh bộ Trịnh Cam ⁽²⁾

                     Một long nghĩa trung phò vua giữ nước

                     Quyết không theo họ Mạc gian thần ⁽³⁾

                     Giết vua Cung Hoàng soán ngôi Thiên đế

                     Rời vương triều vào Thuận Hoá khởi binh

                     Bỏ lại sắc phong cao sang quyền quý

                     Nghĩa khí ấy mấy ai có được

                     Thời binh đao loạn lạc hỗn mang

                     Gương trung liệt ngàn năm ghi sử sách

                     Ngài Đăng Đệ chốn quan trường cương trực ⁽⁴⁾

                     Triều chính uyên thâm liêm khiết lừng danh

                     Hiển Tông Minh Vương tin yêu quý trọng ⁽⁵⁾

                     Chiếu chỉ anh minh phẩm tiết kiên cường

                     Hợp lẽ trời chúa ban Quốc tính

                     Và từ đây họ Nguyễn đăng quang

                     Thành cự tộc vinh danh sang láng

                     Ánh hào quang tổ tiên nối dõi

                     Những công thần một thời vinh hiển

                     Rạng Nguyễn Đăng dòng tộc sáng ngời

                     Ngài Đăng Thịnh Thượng thư Lễ bộ ⁽⁶⁾

                     Và kiêm luôn Lại bộ vua trao

                     Phong tước ấy vẹn tròn đảm lược

                     Khí trung kiên tài giỏi hơn người

                     Hiếu Vũ Hoàng Đế nhất mực tin yêu ⁽⁷⁾

                     Giao trọng trách soạn bao chiếu chỉ

                     Những áng văn tuyệt phẩm một thời

                     Còn lưu lại vàng son lịch sử

                     Chốn Kinh kì toả sáng sao Khuê

                     Nguyễn Cư Trinh tài ba lỗi lạc

                     Nối tiếp cha anh khí phách hào hùng

                     Đậu Hương cống làm quan Tuần vũ

                     Dẹp phiến quân Vách Đá nhiễu nhương ⁽⁸⁾

                     Vang một thời bài vè Sãi Vãi ⁽⁹⁾

                     Khiến ngàn quân vững chí kiên cường

                     Vua tín trọng giao cho chiếu chỉ

                     Tiến vào Nam mở cõi nước non

                     Nhận ấn chỉ bao ngàn gian khó

                     Nghĩa trung quân quyết chí xả thân

                     Mười một năm trấn miền biên ải

                     Nguyễn Phúc Thuần triệu chiếu về dinh ⁽¹⁰⁾

                     Thượng thư Lại bộ Cư Trinh ⁽¹¹⁾

                     Khiến đại thần Trương Phúc Loan khiếp sợ ⁽¹²⁾

                     Không dám lộng quyền trước chốn ba quân

                     Dẹp ý đồ làm vương đất Việt!

                     Với công lao vào Nam mở cõi

                     Được vua phong Khai Quốc Công Thần

                     Sáng lừng danh tổ tông dòng tộc

                     Đọc gia phả sử sách đất nước

                     Tôi ước mình xanh lại tuổi xuân

                     Mong nối bước cha ông thuở trước

                     Làm sang danh dòng tộc Nguyễn Đăng

                     Tôi nằm mơ giấc mơ kỳ diệu

                     Gặp tổ tiên không thiếu một ai

                     Gặp Trinh Cam hiên ngang khí phách

                     Nguyễn Cư Trinh mưu lược song toàn

                     Nguyễn Đăng Thịnh tâm cam ngời sáng

                     Dang trung kiên lẫm liệt uy phong

                     Tôi nằm mơ giấc mơ huyền diệu

                     Thấy tổ tiên thức gọi tên mình

                     Răn dạy tôi bền gan vững chí

                     Dẫu cuộc đời lắm kẻ gian manh

                     Giữa cơn mơ tôi đột nhiên thức dậy

                     Ánh hào quang loé sáng vầng xanh…

                     Trịnh xưa Quốc tính Nguyễn Đăng

                     Câu thơ lắng đọng máu hồn Tổ Tiên

(1)          Nhờ công lao của dòng tộc họ Trịnh, thời Nguyễn Đăng Đệ năm 1708 được Chúa Nguyễn Phúc Chu ban cho họ Nguyễn, từ đó toàn tộc đổi danh thành họ Nguyễn Đăng.

(2)          Năm 1550, tiến sĩ Trịnh Cam – Binh bộ Thượng thư kiêm Chuyển vận sứ thời Lê Trung Hưng (1533 – 1789)
Binh bộ ngày xưa chức năng tương đương Bộ Quốc Phòng và Bộ Công An ngày nay

(3)          Năm 1527, gian thần Mạc Đăng Dung giết vua Cung Hoàng, bắt các quan thảo chiếu truyền ngôi cho nhà Mạc (1527 – 1592)

(4)          Nguyễn Đăng Đệ đậu Hương tiến năm Tân Tỵ (1701), làm Đô tri Ký lục Quảng Nam

(5)          Chúa Hiển Tông Minh Vương (1669 – 1727)

(6)          Lễ bộ chức năng tương đương các Bộ Giáo dục, Ngoại giao, Văn hoá Thông tin Du lịch hiện nay

(7)          Hiếu Vũ Hoàng Đế (1739 – 1765)

(8)          Mọi Vách Đá, tên nhóm thổ dân người Thượng có nhiều ở khu vực Ba Tơ

(9)          Bài vè Sãi Vãi – tên một tác phẩm nổi tiếng của Nguyễn Cư Trinh

(10)      Nguyễn Phúc Thuần (1563 – 1635), kế nghiệp Chúa tiên 1613

(11)      Nguyễn Cư Trinh – Thượng thư Lại bộ kiêm Tào Vận Sứ, được vua Minh Mạng truy phong Khai quốc Công thần, Vinh Lộc Đại Phu, Hiệp Biện đại học sỹ, phong Tân Vương Hầu, cho thờ ở Thái Miếu (nội thành Huế)

(12)  Trương Phúc Loan cậy quyền có công lập Chúa Nguyễn Phúc Thuần nên lộng quyền muốn khuynh loát triều đình